Ćwiczenia czytania i formy pomocy w czytaniu
– wskazówki dla rodziców dzieci z trudnościami w czytaniu
odczytywanie wyrazów, w których sylaby są zaznaczone różnymi kolorami,
np. lokomotywa,
„falbankowanie” sylab, np. królewna, telewizor
krzyżówki, rebusy
Czytanie na czas
Dziecko dwukrotnie czyta ten sam tekst na czas. Czas mierzymy przed rozpoczęciem i po zakończeniu treningu – wpływa to na dziecko mobilizująco.
Czytanie w parach (dorosły i dziecko)
Dorosły i dziecko czytają razem na głos ten sam tekst. Dorosły czyta spokojnie, niezbyt głośno i bardzo powoli, wydłużając wyrazy (jakby śpiewając); czytamy całymi wyrazami, unikając głoskowania i skandowania sylab. Stopniowo, w miarę postępów dziecka dorosły ścisza głos do szeptu.
Czytanie na raty
Uczeń młodszy
1. Dziecko czyta na głos
(zależnie od możliwości: od jednej lub kilku linijek tekstu do pół strony),
2. Dziecko czyta razem z dorosłym na głos („chórem”, dorosły nieco ciszej)
(dwa razy więcej, np. od dwóch linijek do 1 strony),
3. Dorosły czyta dziecku na głos*
(trzy razy więcej, np. od trzech linijek do 3 stron),
4. Dziecko czyta samo po cichu
(cztery razy więcej, np. od 4 linijek do 4 stron)
powtórka z całego cyklu (pkt 1 – 4)
5. Streszczenie przeczytanego tekstu (ustne – opowiadanie lub pisemne – w formie planu czy wypracowania) lub dyskusja nad tekstem.
Uczeń starszy
1. Dziecko czyta na głos
(zależnie od możliwości: od ok. pół – 1 strony),
2. Dorosły czyta dziecku na głos *
(trzy razy więcej, ok. 3 stron),
3. Dziecko czyta samo po cichu
(cztery razy więcej, ok. 4 stron), powtórka całego cyklu (pkt 1 – 3),
4. Streszczenie przeczytanego tekstu (ustne – opowiadanie lub pisemne w formie planu czy wypracowania) lub dyskusja nad tekstem,
5. Podsumowanie przeczytanego rozdziału – streszczenie rozdziału i dyskusja nad wybranymi problemami.
* Dobrze, aby dziecko, słuchając tekstu czytanego przez dorosłego, jednocześnie śledziło go w książce. Najlepiej więc mieć drugi egzemplarz lektury.
Czytanie innym
Czytanie innym, np. babci, młodszemu rodzeństwu sprawia, że dziecko czuje się potrzebne, jest przez to dowartościowane. Wcześniej dziecko powinno w ciągu kilku dni przygotować się do tej formy czytania.
Kolorowe nakładki ułatwiające czytanie
Przezroczysta, kolorowa nakładka szczególnie dobrze służy w przypadkach wzmożonej wrażliwości wzrokowej, gdy czarny druk na białym tle kartki stwarza zbyt silny kontrast i tym samym przeszkadza we wzrokowym odbiorze tekstu (powodując zmęczenie oczu, ból, łzawienie).
Dzięki odgraniczeniu czytanej linijki tekstu nakładka przynosi korzyść również osobom z zaburzeniami ruchów gałek ocznych oraz słabo wyćwiczonym czytelnikom, którzy gubią się w tekście podczas czytania.
Książka mówiona
„Książki mówione” to taśmy magnetofonowe z nagraniami lektur szkolnych, które służą dzieciom w przyspieszeniu procesu czytania lektur. Można je wypożyczać w bibliotekach dla osób niepełnosprawnych (niewidomych), bibliotekach pedagogicznych, w dużych bibliotekach publicznych. Rodzice prezentują początek „książki mówionej” i dziecko kontynuuje czytanie reszty rozdziału z użyciem kasety magnetofonowej.
Coraz częściej dostępne są też audiobooki (książki na płytach CD w formacie Audio CD lub na płytach CD w formacie mp3, lub w postaci plików mp3 do ściągnięcia na komputer).
Etapy pracy z „Książką mówioną”
słuchanie tekstu z taśmy z jednoczesnym śledzeniem go w książce (czytaniem) (2 strony),
słuchanie tekstu – bez czytania (kilka stron), powtórka (pkt 1 – 2),
streszczenie przeczytanego tekstu (ustne lub pisemne – w formie planu czy wypracowania) lub dyskusja nad tekstem,
podsumowanie przeczytanego i wysłuchanego rozdziału – streszczenie i dyskusja.
Opracowała mgr Agnieszka Załęska m. in. na podstawie:
M. Bogdanowicz, A. Adryjanek, M. Rożyńska „Uczeń z dysleksją w domu. Poradnik nie tylko dla rodziców” oraz M. Bogdanowicz, A. Adryjanek „Uczeń z dysleksją w szkole. Poradnik nie tylko dla polonistów”